Kwota wolna od podatku 2024/2025

Czym jest kwota wolna od podatku?

Kwota wolna od podatku to dochód (przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu), od którego nie odprowadza się podatku dochodowego. Co istotne, kwota wolna od podatku przysługuje wyłącznie podatnikom rozliczającym się według zasad ogólnych (skali podatkowej), czyli składających deklaracje PIT-36 oraz PIT-37. To oznacza, że:

• dochód do 30 000 zł nie jest objęty podatkiem,
• od dochodu powyżej 30 000 zł do 120 000 zł nalicza się 12% podatku, a następnie stosuje kwotę zmniejszającą podatek, czyli 3600 zł,
• od dochodu powyżej 120 000 zł nalicza się 32% podatku. Uwaga – wyższa stawka dotyczy wyłącznie nadwyżki, czyli kwoty ponad 120 000 zł.

Jeśli podatnicy (np. osoby zatrudnione na umowę o pracę) rozliczają się za pomocą deklaracji PIT-37, to płatnicy (np. pracodawcy) muszą uwzględnić kwotę wolną od podatku w formularzach PIT-11, PIT-11A lub PIT-40A. Kwota wolna od podatku nie ma zastosowania w przypadku rozliczeń na podstawie PIT-28, PIT-36L, PIT-38 i PIT-39.

Kwota wolna od podatku wynosi 30 000 zł w 2024 roku. To oznacza, że osoby, których dochód za 2024 rok nie przekroczył 30 000 zł, nie zapłacą podatku dochodowego. Niemniej są zobowiązane do wykazania dochodu w rozliczeniu rocznym. Ta sama kwota wolna od podatku obowiązuje w 2025 roku.

Dowiedz się więcej: Zwrot podatku – kiedy otrzymasz przelew?

Jaka jest różnica między kwotą wolną od podatku a kwotą zmniejszającą podatek?

Kwota wolna od podatku określa łączną kwotę dochodów z różnych źródeł w roku podatkowym, od której nie nalicza się podatku dochodowego. Kwota zmniejszająca podatek to kwota, o którą pomniejsza się należny podatek dochodowy.

Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kwota zmniejszająca podatek wynosi 3600 zł w skali rocznej, czyli maksymalnie 300 zł miesięcznie. Podatnik (np. osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę) decyduje, czy płatnik (np. pracodawca) ma zmniejszać comiesięczną zaliczkę na podatek dochodowy o wspomnianą kwotę, czy woli otrzymać zwrot w rozliczeniu rocznym.

W zależności od decyzji podatnik składa oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia podatku albo wniosek o rezygnację ze stosowania kwoty zmniejszającej podatek¹. W tym celu należy wypełnić formularz PIT-2 lub skorzystać ze wzoru oświadczenia dostępnego u pracodawcy. Podatnik, który zrezygnuje z odliczania kwoty zmniejszającej podatek co miesiąc, będzie otrzymywał wynagrodzenie obniżone o 300 zł.

Jeśli podatnik uzyskuje regularne dochody z co najmniej kilku różnych źródeł, np. umowy o pracę, umowy zlecenia i umowy o dzieło, powinien zadecydować, czy:

• tylko jeden płatnik (np. pracodawca) będzie odliczać 1/12 kwoty zmniejszającej podatek co miesiąc, czyli 300 zł,
• dwóch płatników (np. pracodawca i zleceniodawca) będzie pomniejszać zaliczkę na podatek dochodowy o 1/24 kwoty zmniejszającej podatek co miesiąc, czyli 150 zł,
• trzech płatników będzie stosować 1/36 kwoty zmniejszającej podatek, czyli 100 zł.

Łączna kwota miesięcznego pomniejszenia nie może przekroczyć 300 zł².

Jak odliczyć kwotę wolną od podatku?

Kwotę wolną od podatku wykazuje się w rocznym zeznaniu podatkowym. Jeżeli podatnik, którego roczne dochody nie przekroczyły 30 000 zł, odprowadzał zaliczki na podatek dochodowy, otrzyma zwrot po rozliczeniu rocznym.

Co ważne, przepisy umożliwiają złożenie wniosku o niepobieranie zaliczek na podatek dochodowy w danym roku podatkowym. To rozwiązanie jest przeznaczone dla osób, które spodziewają się, że ich łączne dochody w danym roku nie przekroczą 30 000 zł³. Emeryci i renciści mogą złożyć analogiczny wniosek do ZUS-u, aby otrzymać wyższe świadczenia dodatkowe, tzw. trzynastki i czternastki⁴.

Czy rodzaj umowy wpływa na kwotę wolną od podatku?

Kwota wolna od podatku przysługuje podatnikom rozliczającym się według skali podatkowej – niezależnie od rodzaju zawartej umowy. Niemniej warto wiedzieć, że istnieją specyficzne przepisy, które wpływają na rozliczanie niektórych umów cywilnoprawnych.

Jeśli umowa o dzieło lub umowa zlecenie opiewa na maksymalnie 200 zł brutto i została zawarta z osobą, która nie jest pracownikiem płatnika, przychód nie jest pomniejszany o koszty uzyskania przychodu. W tym przypadku stosuje się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 12%, także dla osób poniżej 26. roku życia. Tych wynagrodzeń nie wykazuje się w PIT-11 i nie łączy się ich z pozostałymi dochodami podatnika. Jedyny wyjątek dotyczy umów zleceń i umów na dzieło, które opiewają na nie więcej niż 200 zł brutto, ale mają określoną stawkę godzinową lub wynagrodzenie prowizyjne. W tych przypadkach umowy rozlicza się na zasadach ogólnych.

Zobacz również: Podatek od sprzedaży nieruchomości – co trzeba wiedzieć?

Czy świadczenia finansowane z ZFŚS są wolne od podatku?

Świadczenia z ZFŚS wypłacane emerytom i rencistom przez byłego pracodawcę są zwolnione z podatku dochodowego. Zwolnienie obejmuje świadczenia o łącznej wartości 4500 zł roku podatkowym⁵. Nadwyżka ponad limit jest objęta zryczałtowaną stawką – 10%⁶. Pracownicy otrzymujący świadczenia rzeczowe lub pieniężne od pracodawcy, które nie przekraczają łącznie 1000 zł i są finansowane w całości z ZFŚS, nie płacą zaliczek od tej kwoty. Świadczenia takie po przekroczeniu limitu 1000 zł są doliczane do przychodów pracownika i opodatkowane na zasadach ogólnych.

Rozliczanie kwoty wolnej od podatku do 26. roku życia

Jeśli nie masz 26 lat i uzyskujesz przychody z tytułu pracy, zlecenia, praktyki absolwenckiej lub stażu uczniowskiego, przysługuje Ci ulga dla młodych, czyli tzw. zerowy PIT. To oznacza, że łączne przychody do 85 528 zł w roku podatkowym są zwolnione z podatku dochodowego. Jako podatnik nie musisz składać żadnych oświadczeń – ulga działa z mocy ustawy. W sytuacji, w której uzyskujesz przychody z różnych źródeł i spodziewasz się, że przekroczysz ustawowy limit, możesz złożyć wniosek o rezygnację z ulgi u wybranego płatnika bądź płatników. Dzięki temu rozwiązaniu unikniesz dopłaty w rozliczeniu rocznym⁷.

Co ważne, wspomniany limit (85 528 zł) łączy się z kwotą wolną od podatku (30 000 zł). To oznacza, że młody podatnik, który przekroczy 85 528 zł przychodów, skorzysta z kwoty wolnej od podatku w stosunku do nadwyżki. Podatek dochodowy wystąpi dopiero po przekroczeniu 115 528 zł⁸.

Przeczytaj także: Pierwszy i drugi próg podatkowy – aktualne przepisy

Przychody z pracy na emeryturze a kwota wolna od podatku

Senior, który zrezygnuje z przysługującej mu emerytury i pozostanie aktywny zawodowo, skorzysta z ulgi dla pracujących seniorów. Dzięki temu rozwiązaniu zapłaci podatek dochodowy dopiero po przekroczeniu 115 528 zł, czyli 85 528 zł przychodów zwolnionych z tytułu ulgi i 30 000 zł kwoty wolnej od podatku. Z ulgi mogą skorzystać kobiety powyżej 60. roku życia i mężczyźni powyżej 65. roku życia, którzy uzyskują przychody z tytułu pracy, umów zleceń, działalności gospodarczej (niezależnie od formy opodatkowania!) i zasiłków macierzyńskich⁹.

Forma opodatkowania działalności gospodarczej a kwota wolna od podatku

Przedsiębiorcom rozliczającym się na zasadach ogólnych, czyli według progresywnej skali podatkowej, przysługuje kwota wolna od podatku. Nie ma ona zastosowania, jeżeli przychody są objęte podatkiem liniowym lub ryczałtem.

Działalność nierejestrowana a kwota wolna od podatku

Osobom prowadzącym działalność nierejestrowaną przysługuje kwota wolna od podatku. Zgodnie z art. 20 ust. 1ba ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody osiągane z działalności nierejestrowanej stanowią przychody z innych źródeł, które rozlicza się według skali podatkowej¹⁰.

Co ważne, comiesięczny przychód z działalności nierejestrowanej nie może być wyższy niż 75% minimalnego wynagrodzenia brutto. Najniższa krajowa wynosi 4666 zł brutto w 2025 r., więc limit w 2025 r. to 3499,50 zł brutto. Jeśli zostanie przekroczony, trzeba zarejestrować działalność gospodarczą w ciągu 7 dni.

Zobacz także: Pożyczka a podatki – czy musisz je zapłacić?

Czy kwota wolna od podatku zostanie podniesiona do 60 000 zł?

Poselski projekt nowelizacji ustawy o podatku osobowym od osób fizycznych zakłada podniesienie kwoty wolnej od podatku do 12-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, przy czym minimalna wartość ma wynosić 60 000 zł. 21 lutego 2025 roku projekt został skierowany do sejmowej komisji finansów publicznych. Rząd podkreśla, że termin realizacji projektu zależy od m.in. budżetu państwa i sytuacji geopolitycznej¹¹. Kwota wolna od podatku nie zostanie podniesiona w 2025 roku, aczkolwiek politycy deklarują, że nowelizacja ustawy wejdzie w życie przed końcem kadencji¹².

Źródła:
1. https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/podatek-dochodowy-od-osob-fizycznych-16794311/art-31-b
2. https://www.podatki.gov.pl/wyjasnienia/pit-2-sklada-sie-raz-w-roku/
3. https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/podatek-dochodowy-od-osob-fizycznych-16794311/art-31-c
4. https://www.zus.pl/-/kiedy-mo%C5%BCna-z%C5%82o%C5%BCy%C4%87-wniosek-o-niepobieranie-zaliczki-na-podatek-dochodowy
5. https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/podatek-dochodowy-od-osob-fizycznych-16794311/art-21
6. https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/podatek-dochodowy-od-osob-fizycznych-16794311/art-30
7. https://www.podatki.gov.pl/media/6923/broszura-mf-zerowy-pit-dla-mlodych.pdf
8. https://www.prawo.pl/podatki/ulga-dla-mlodych-dla-kogo-i-do-jakiego-limitu,529224.html
9. https://www.prawo.pl/podatki/ulga-dla-pracujacego-seniora,525279.html
10. https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/podatek-dochodowy-od-osob-fizycznych-16794311/art-20
11. https://www.prawo.pl/podatki/kwota-wolna-od-podatku-60-tys-zl-sejm-pracuje-nad-projektem,531631.html
12. https://www.infor.pl/twoje-pieniadze/podatki/6862538,60-tys-zl-kwoty-wolnej-od-podatku-mialo-byc-ulga-dla-milionow-polakow.html