Wędrówka w góry – jak się do niej przygotować? Lista ekwipunku

Zanim wyruszysz na szlak – o tym pamiętaj! 

Góry kuszą niejednego – tak samo fascynują się nimi małe dzieci, jak dorośli. Nic w tym dziwnego, bo czasem wystarczy zaledwie kilkadziesiąt minut spaceru, by przenieść się w inny świat. I to dosłownie! Nawet podejście tylko kawałek w górę gwarantuje przepiękne widoki, zarówno na inne szczyty w okolicy (i dalej), a także na równiny, a nawet odległe miasta. Świeże, górskie powietrze i wspaniałe, orzeźwiające zapachy górskich lasów rewelacyjnie doładowują wewnętrzne baterie i dodają energii do wędrówki. 

Choć może wydawać się, że do spacerów po górskich szlakach wystarczy przede wszystkim dobra kondycja fizyczna, to jednak jest to tylko jeden z elementów.

Niestety każdego roku, zwłaszcza w wysokim sezonie: letnim i zimowym, często słyszymy o kolejnych wypadkach w górach. Najczęściej są to upadki z wysokości w wyniku poślizgnięcia się, ale nierzadko także GOPR czy TOPR interweniuje w związku z:

● zagubieniem się turystów;
● zboczeniem ze szlaku i znalezieniem się w trudnym do poruszania się terenie;
● odwodnieniem (latem) i przemarznięciem (zimą).

Tych zdarzeń w wielu przypadkach można na szczęście uniknąć. Wystarczy bowiem dobrze się przygotować przed wyjściem na szlak. 

Najczęstsze zagrożenia w górach

Górskie szczyty, nawet te, które wydają się dość niskie, znajdują się na sporej wysokości względem poziomu morza. W związku z tym nawet na pozornie niewysokiej górze mogą panować o wiele bardziej surowe warunki niż w punkcie startowym wycieczki. 

Wielu turystów, zwłaszcza tych, którzy mają niewielkie doświadczenie w górskich wyprawach, najczęściej niemiło zaskakuje kilka czynników. Dotyczą one zarówno pozornie łagodnych i niegroźnych Beskidów czy Bieszczad, jak i wyższych Tatr o surowszym klimacie. Do najczęstszych (a przy tym równie często niedocenianych) zagrożeń należą:

● gwałtowne zmiany pogody – pogoda w górach jest nieprzewidywalna i może zmienić się diametralnie nawet w ciągu kilku minut. Dlatego przed wyjściem na szlak koniecznie należy sprawdzić prognozę pogody z wiarygodnego źródła, najlepiej godzinową. Zdarza się bowiem, że turyści wyruszają na szczyty przy bezwietrznej, suchej i ciepłej aurze, a za godzinę muszą szukać schronienia przed nawałnicą.
● silny wiatr – im wyższa ekspozycja, tym silniejszy wiatr. Nawet silne podmuchy wiatru w mieście są niczym w porównaniu do tego w górach.
● przenikliwe zimno – najczęściej jest to związane z silnym wiatrem, który bardzo szybko może powodować utratę ciepłoty ciała. Wędrówka na nieosłoniętym terenie, zwłaszcza z plecakiem lub innymi przedmiotami, to dodatkowe utrudnienie, zwiększające wysiłek fizyczny, a tym samym powodujące szybszą utratę energii.
● gęsta mgła – może nie tylko utrudnić, ale wręcz uniemożliwić kontynuowanie wędrówki – przez chwilę albo przez dłuższy czas.
● ostre słońce – nawet, gdy jest chłodno, słońce w górach jest bardzo mocne. Dlatego zawsze, niezależnie od pory dnia i roku, trzeba stosować ochronę przeciwsłoneczną na nieosłonięte części ciała. W przeciwnym wypadku ryzykuje się oparzeniem słonecznym.
● burza – wielu amatorów górskich wędrówek, którzy nie przeżyli dotąd burzy wysoko w górach, nie jest w stanie rozpoznać nadchodzących wyładowań. Te zaś mogą pojawić się nagle, nie pozostawiając wiele czasu na znalezienie bezpiecznego schronienia.

Co zabrać w góry do plecaka?

Wyruszając na górski szlak, trzeba więc być przygotowanym na wszystko. Jednocześnie jednak plecak nie może być zbyt ciężki, bo wyprawa szybko zmieni się z przyjemności w męczący wysiłek. Co więc wziąć w góry, by być dobrze przygotowanym na ewentualne gwałtowne zmiany warunków, a jednocześnie by nie przesadzić niepotrzebnie z wielkością i ciężarem bagażu? Podstawa to:

● pojemny plecak – najlepiej z usztywnianymi plecami i na wygodnym stelażu, co zapewni przewiew powietrza i zapobiegnie nadmiernemu poceniu się pleców. Warto zaopatrzyć się w plecak przeznaczony do górskich wędrówek – jego konstrukcja jest bowiem przystosowana do wygodnego przenoszenia niezbędnych rzeczy. Chodzi przede wszystkim o wiele różnych schowków, kieszonek wewnętrznych i zewnętrznych, a także dodatkowych pasków;
● zapas wody – dostateczne nawodnienie organizmu to podstawa przy wysiłku fizycznym, dlatego w góry należy zabrać przede wszystkim dużo wody. Doświadczeni wspinaczkowicze doradzają, by przygotować ok. 0,5 l na godzinę;
● wysokokaloryczne jedzenie – wysokokaloryczne, najlepiej białkowe przekąski, pozwolą szybko uzupełnić energię i odżywią zmęczone mięśnie;
● wygodne obuwie – na wyprawę górską lepiej nie zakładać nowych butów, które jeszcze nie są rozchodzone. Otarcia i pęcherze są w takim przypadku niemal pewne. Rodzaj obuwia (wysokie, niskie, czy z membraną) zawsze należy dopasować do pory roku i rodzaju terenu, by zapewniło komfort i bezpieczeństwo;
● nieprzemakalna kurtka – najlepiej również chroniąca przed wiatrem. Jedno i drugie często idzie ze sobą w parze, dlatego trzeba być przygotowanym;
● szalik, czapka i rękawiczki – choć wielu osobom może wydawać się to śmieszne, to z takim wyposażeniem powinno się ruszać w wyższe partie gór także latem. Do wielu miejsc słońce przez cały rok może bowiem docierać w bardzo ograniczonym zakresie, przez co nawet w środku wakacji można trafić na oblodzone i zaśnieżone miejsca, w których panuje niska temperatura! Surowe, zimowe warunki panują również w jaskiniach;
● filtr UV – aby chronić się przed poparzeniem słonecznym przez cały rok;
● zapasowe skarpetki – suche stopy to jedna z najważniejszych kwestii gwarantujących komfort w różnych warunkach. Zawsze warto więc mieć w plecaku dodatkową parę suchych i wygodnych skarpet;
● plaster – upadki czy otarcia stóp bądź ramion (od noszenia plecaka) zdarzają się bardzo często, dlatego zapas plastrów jest niezbędny do tego, by w większym komforcie kontynuować wędrówkę.

Co jeszcze spakować w góry?  

Co jeszcze zabrać na wyjazd w góry, by czuć się bezpiecznie w każdych warunkach? Warto pamiętać o nieoczywistych przedmiotach, takich jak:

● sznurek lub taśma do pakowania – często zdarza się, że podeszwa butów odkleja się, dlatego warto mieć przy sobie mocną taśmę lub przynajmniej sznur, by obwiązać but i móc kontynuować wycieczkę.
● powerbank – o dużej pojemności, najlepiej pozwalający na kilkukrotne naładowanie baterii telefonu. Nigdy nie wiadomo, czy nie będzie potrzebne dodatkowe skorzystanie z mapy lub wezwanie pomocy po wielu godzinach wędrówki, gdy bateria będzie już wyczerpana.
● latarka – najlepszym rozwiązaniem jest tzw. czołówka. Pozwoli na oświetlenie drogi bez używania rąk.
● karimata – warto zawsze mieć przy sobie również karimatę, najlepiej z materiału izolującego od podłoża. Nieplanowany nocleg czy po prostu odpoczynek, gdy ziemia jest zmarznięta, będą w takim przypadku znacznie łatwiejsze.

Nikt nie planuje wypadków, dlatego przed wyjściem w góry niewiele osób myśli nad dodatkowym ubezpieczeniem. Ryzyko upadku skutkującego skręceniem bądź złamaniem kończyny czy nawet koniecznością dłuższego pobytu w szpitalu istnieje niestety zawsze. Warto więc przed wyjazdem w góry zainteresować się odpowiednim dla siebie pakietem ubezpieczenia, by w razie zaistnienia nieprzyjemnej sytuacji nie martwić się dodatkowymi formalnościami lub kosztami. 

Przeczytaj także:
Spontaniczny wyjazd za granicę – jak się do niego przygotować?
Jak nie stracić oszczędności na wakacyjnych wyjazdach?
Ile kosztuje ubezpieczenie na wakacje i co należy o nim wiedzieć?